1945'ten günümüze yaygın eğitimin öncüsü konumunda olan Olgunlaşma Enstitüleri, 21. yüzyıldaki yenilikçi hamlelerle kurumsal bir dönüşüm içine girmiştir. Bununla birlikte, günümüzde muhtelif illerde sayıları 32'yi bulan yeni Olgunlaşma Enstitüleri açılmış, geleneğin farklı bir vizyonla ele alınması hedeflenmiştir. Bütün bu gelişmeler, 2018 yılında Sivas'ta da Sivas Olgunlaşma Enstitüsünün açılmasına vesile olmuş; enstitü, başta Sivas olmak üzere bünyesinde bulunan Yozgat, Erzincan gibi illerin kültürleriyle ilgili yoğun kültürel faaliyete başlamıştır.
Sivas Olgunlaşma Enstitüsü; kültürel değerleri ve geleneksel sanatları araştıran, özelliklerini bozmadan geliştiren, arşivleyen, gelecek kuşaklara aktaran, ulusal ve uluslararası alanlarda tanıtımını sağlama misyonuna sahip bir eğitim kurumudur. Bu bağlamda, Sivas Olgunlaşma Enstitüsü için geçmişle gelecek arasında köprü kuran, sanatsal anlamda vizyonunu kanıtlamış bir kurumdur.
Olgunlaşma Enstitülerinin çağdaş yorumlarda bulunarak gelenekselle moderni sentezlemesi, geçmişi araştırarak geleceğe yön vermesi millî kimlik inşası için oldukça önemlidir. Kurum bünyesinde çalışan usta öğreticiler tarafından geleneksel bilginin çıraklara aktarılarak usta-çırak ilişkisinin yaşatılması ve nitelikli kadın istihdamına katkı sağlanması da yine enstitülerin hayatî önemine işaret eder. Bu açıdan bakıldığında Sivas Olgunlaşma Enstitüsü de Sivas kültürü için can damarı kurumların başında gelir.
2018 yılının haziran ayında hizmete başlayan Sivas Olgunlaşma Enstitüsü, bünyesinde bulunan el sanatları teknolojisi/nakış, kuyumculuk teknolojisi, moda tasarım teknolojisi, müzik aletleri yapımı, sanat tasarım ve yiyecek içecek hizmetleri bölümleriyle çalışmalarını sürdürmektedir. Enstitü olarak gelenek görenekleri tanıma ve tanıtma çalışmaları doğrultusunda Sivas ilçeleri ve köylerine alan araştırmaları düzenlenmekte ve yörenin tarihî eserleri, sözlü ve yazılı kaynakları, el sanatları, giyim kültürü, yöresel lezzetleri vd. incelenerek arşiv ve katalog çalışmaları gerçekleştirilmektedir. Sözün özü; sandıklarda yok olmaya yüz tutmuş maddî kültür unsurları tespit edilip çağın gereklerine uygun biçimde yorumlanarak kültüre kazandırılmakta, kadim kültürümüzün bilinmeyen taraflarına dikkat çekilmektedir. Bunun yanı sıra, aslına uygun olarak yapılan ürünler, çeşitli projeler kapsamında arşivlenerek katalog hâline getirilmektedir. Kataloglama çalışmaları sırasında maddî kültür unsurlarına Sivas sözlü kültürü de eşlik etmekte, böylelikle akademik altyapısı olan çalışmalar ortaya çıkmaktadır.
2018'den günümüze kadar yürütülen derleme faaliyetleri sırasında tespit edilen bazı maddî kültür unsurlarının daha önce literatürde yer almayışı da Sivas Olgunlaşma Enstitüsünün vizyon ve misyonunu kanıtlar niteliktedir. Tespit edilen her kültürel unsur, usta öğreticilerin özgün yorumlarıyla bir sanat eserine dönüşmekte, böylelikle yeni çalışmalara da kapı aralamaktadır. Bununla ilgili en güzel örnek ise 2021 kasım ayında enstitü tarafından gerçekleştirilen "Bizim Yunus" sergisi olmuştur. Sivas Olgunlaşma Enstitüsünün başarıyla gerçekleştirdiği sergide Yunus Emre'yle ilgili geleneksel bilgi, başta tezyin ve hat sanatları olmak üzere naht, kat'ı, minyatür ve resim sanatlarıyla farklı kompozisyonlar hâline dönüşmüştür.
Sivas Olgunlaşma Enstitüsü; Mevlana Mahallesi, Rahmi Günay Caddesi, No: 40 adresinde, başta giyim kuşam çalışmaları olmak üzere birçok projeyle faaliyetlerine devam etmektedir. Örneğin; "Hepimiz Bir Kilimin Desenleriyiz" projesi kapsamında Sivas Merkez ve diğer ilçelere bağlı köylerden tespit edilen giyim kuşam unsurları, enstitüde aslına uygun olarak yapılmıştır. Eylül ayında bir lansmanla tanıtılması planlanan Sivas yöresine ait 30 geleneksel kıyafet, ayrıca araştırma alanı tarafından hazırlanan katalogda yer alacaktır. Kurumun bir diğer projesi "Bozkırda Yükselen Tarih: Divriği Ulu Cami"de ise dünyanın göz bebeği tarihî eserlerimizden biri olan Divriği Ulu Cami üzerine yapılan araştırmalar yayımlanacak, eserdeki motifler usta öğreticiler tarafından yorumlanarak farklı sanatlarla sentezlenecektir.
Sivas kültür ekonomisini yönlendirici kurumlardan olan Sivas Olgunlaşma Enstitüsü, çeşitli alanlarda açtığı kurslarla da Sivaslı kadınların nitelikli hâle gelerek ev ekonomisine katkı sağlamalarına vesile olmakta, nitelikli kadınların da ilgi duyduğu farklı sanat alanlarında eğitim vermektedir. Kurslarda başarılı bulunan bireylerin hak ettikleri sertifikalarla çalışma hayatında önleri açılarak ekonomik fayda sağlanması, bu anlamda kurumun önemini bir kez daha ortaya koymaktadır.
Kısacası, birçok çalışmayı bir arada yürüterek misyonuna uygun ürünler üreten Sivas Olgunlaşma Enstitüsü, vizyon projeleriyle gerek Türkiye'de gerekse Sivas'ta adını sık sık duyacağımız yaygın eğitim kurumlarının başında geliyor. Kadim bilginin farklı bakış açılarıyla değerlendirilmesi, kültürel hafızanın canlandırılması gibi etkenler, enstitünün bu istikamette yürümesinin esasını oluşturuyor.
